Het grote en kleine huis – Mijn thuisgevoel

Gisteren hadden wij een kennis over de vloer. Zij vroeg mij hoe ik en andere bekeerlingen een thuisgevoel creëerde, zo in het buitenland. Echter verdeelde wij haar vraag: voor ons bestond er namelijk het grote, én het kleine thuis.

Een nieuw thuisgevoel
Al snel kwam het gesprek opgang. Steeds meer Nederlandse Marokkanen keren terug naar Marokko. Dit kan om het huidige klimaat in Nederland gaan, een zoektocht naar hun orginele ‘roots’, maar vaak ook om toch weer dat thuisgevoel te hebben. Sommige worden teleurgesteld, ze hadden meer van Marokko verwacht. Van ‘hun’ mensen, en ‘hun’ land. Ook hier voelen zij zich nogsteeds de vreemdeling. Dit terwijl sommige hun plek helemaal gevonden hebben. Terug naar Nederland? Ze moeten er niet aan denken.

Maar buiten de Nederlands- Marokkaanse golf aan migranten, komen er ook steeds meer mensen van andere origine. Mensen met een Marokkaanse partner, bekeerlingen maar soms ook expats die allang met pensioen zijn. Hoe creëeren wij ons thuisgevoel, en wat geeft Marokko wat Nederland ons blijkbaar niet kan geven? Is Marokko voor ons een tussenstop, of zullen ook wij dit land ooit ons thuis gaan noemen?

Het grote en kleine huis
Ook mij werd deze vraag gestelt: “Wat waren de elementen in mijn huis die ervoor zorgde dat ik mij thuisvoelde?” “Of hoe zorgde ik hiervoor in mijn omgeving?” Deze vraag beantwoordde ik met een kleine correctie. Mijn thuisgevoel is namelijk niet gelinkt aan een land of gebied. Niet eens aan een werelddeel. Dus om Marokko als ‘nieuw thuis’ te benoemen zou voor mij onjuist zijn.

Mijn thuis ligt daar waar het hart van mijn gezin is. Daar waar ik thuiskom en begroet wordt door mijn kleine dreumes, en mijn lieve man. Mijn thuis kent geen vlag, noch een paspoort. Hierop kwamen wij tot de conclusie dat er eigenlijk twee “huizen” waren. Het grote én het kleine huis. Het kleine huis is het hart, ofwel je basis zoals ik het noem. Want wat is nu echt je thuis, wanneer je geliefde niet aanwezig zijn?

Het grote huis is je thuisgevoel met betrekking tot je omgeving, en de gemeenschap om je heen. Dit huis is vaak de reden voor emigratie. De een heeft deze soort natuurlijk meer nodig dan de ander.

Het grote huis – Hoe inhoudelijk is deze?
Toen ik haar vertelde dat mijn grote huis niet bestond was dit best heftig. Mijn grote huis is lang geleden afgebrand, zij ik toen. Het moment dat ik bekeerde ging er namelijk een switch om. De mensen waarvan ik dacht dat ze tot mijn grote huis behoorde, bleken enkel het oude beeld van mij te accepteren. Niet de persoonlijkheid daarachter. Toen deze namelijk veranderde, liep iedereen uit mijn grote huis weg. Eigenlijk heeft mijn grote huis nooit bestaan, kwam ik toen achter. Het was een illusie.

Want hoe inhoudelijk is het grote huis nu eigenlijk? Het is je uiterlijk, je sociale of economische status die bepaald tot welk ‘grote huis’ je behoord. Je ware ik kennen mensen vaak niet, noch je gevoelens of je dagelijkse uitdagingen en problemen. Hierop je geluk baseren is eigenlijk verschrikkelijk slecht voor je.

Toch begrijp ik dat mensen hier veel waarde aan hechten. Dagelijks worden uitgemaakt voor landverrader of probleem Marokkaan is verschrikkelijk. Kansen die je worden ontnomen, glimlachen die verdwijnen en scheldwoorden die vloeien. Het doet pijn. Het is normaal dat je grote huis dan langzaam begint af te brokkelen. Je wilt een mooi en veilig huis, een waarin je niet bang hoeft te zijn voor deze dingen.

Emigreren met de juiste reden
Waar velen de fout in gaan, is dat wanneer er problemen van binnenin zijn, dat ze deze willen oplossen door van land te veranderen. Mij wordt soms advies gevraagt als het gaat om emigreren. Hierbij vind ik het altijd interessant om wat achtergrond informatie te vragen. Ik verbaas mij dan enorm om de antwoorden die ik krijg.

Net gescheiden of bedrogen, en soms te midden van een scheiding. Bergen met schulden of vreselijke familieruzies. Marokko is geen wonderpil lieve mensen, het is een land, met zijn eigen voor- en nadelen. En al verhuis je enkel voor het thuisgevoel, voor je ‘grote huis’, dan is het nogsteeds geen garantie dat Marokko je deze wel zal geven.

Veel vergeten dat het thuisgevoel, ook in je grote huis, vooral afhangt van je eigen houding en omgang met veel factoren. Wanneer jij jezelf gaat afsluiten van de gemeenschap (of dit nu in Marokko of Nederland is) dan zal men je vanzelf minder betrekken in alledaagse zaken.

Je grote huis – Je hebt het zelf in de hand
Ook ik heb dit ervaren als bekeerling in Nederland. Toen ik mij begon te bedekken kwam de realiteit echt keihard bij mij aan. Ineens was ik anders, nu was ik een van hen. Wanneer jou dan onrecht wordt aangedaan is je eerste reactie dat je dit niet wilt accepteren. Een paar maanden later, wanneer het niet stopt wordt je machteloos. Het liefst wil je je gewoon verstoppen, je wilt dat het ophoud. En zonder dat je het door hebt, verdwijn je langzaam naar de achtergrond. Je wilt en kan je best niet meer doen, ineens wordt elk ander land aantrekkelijk.

1 jaar later wilde ik het niet meer pikken, ik was te jong om te emigreren en besloot de dialoog aan te gaan. Mijzelf niet meer te verstoppen, en angst niet meer de overhand te laten nemen. Wat er toen gebeurde was bijna magisch. De omgeving veranderde met mij mee. Ineens stonden er mensen op die mij begrepen, die zich samen met mij uitspraken. Racisten werden de mond gesnoerd, een fatsoenlijke discussie konden ze namelijk niet stand houden. Ineens ontstond er een nieuw groot huis, waarin ik mij even thuis voelde als voorheen.

Gebakken lucht en nationalisme
Als ik hier iets van heb geleerd dan is het wel dat je meer in de hand hebt dan je denkt. Ik ben niet gelukkig in Marokko omdat Marokko een perfect land is. Nee, ik ben hier gelukkig omdat mijn emigratie mij heeft losgekoppelt van een kijk op de wereld die niet klopt. Het is geen land, vlag of cultuur die voor je thuisgevoel zorgt. Het zijn de mensen waar jij jezelf mee omringt, en de manier waarop jij zelf met situaties omgaat.

Het grote huis, lieve mensen, het bestaat niet. Een thuisgevoel is dat wat je zelf creëert. Het is gebakken lucht. Het is een nationalistisch gevoel dat je dingen doet voelen die vaak niks goeds meebrengen. Zie de wereld als een geheel, en zie elk mens als je ‘medelander’. Als jij dit namelijk doet kan niks of niemand je teleurstellen.

En dan kan het natuurlijk dat jij je in het ene land fijner voelt dan de ander, daar is helemaal niks mis mee. Maar verhuis voor de juiste redenen. Werk eerst aan je kleine huis, aan de basis in je gezin, en je eigen persoonlijkheid. Want alleen dan kan jij een situatie zien voor wat het echt is.