Ons huis heeft geen tv, en dat is niet zo extreem als het lijkt. Wij hebben gewoon laptops en mobiels, alleen komen alledaagse shows en cartoons er bij ons niet meer in. Wij filteren bewust wat wij kijken, en voor hoelang. En dat heeft een goede reden.

 
Vandaag wil ik het hebben over een periode waarin wij onze controle zijn verloren. Iets waar wellicht niet veel ouders voor uit zouden komen, maar er toch dagelijks mee te maken krijgen. Dus trek ik vandaag mijn mond open, om te laten zien dat het anders kan, en je echt niet de enige bent. 

Een kind opvoeden in 2019 is nu eenmaal anders dan vroeger, en het brengt absoluut andere soort uitdagingen met zich mee. Ik heb het over de digitale generatie, en hoe moeilijk het is om hier zicht en regelmaat op te houden. En ook hoe snel dit kan escaleren als je niet goed oppast.

Marokko
Voor ik hierover in detail ga wil ik met jullie terugblikken naar hoe ons huishouden eruit zag in Marokko: Adam was nog een baby, en wij hadden onze banen en normale gang van zaken. Veel vrienden en familie in de buurt en onze eigen manier van doen en laten.

Een tv hadden wij wel, maar omdat de Marokkaanse zenders niet perse geweldig zijn, en Adam nog erg jong was stond deze eigenlijk nooit aan. Op enig moment is deze ergens opgeborgen, en zo verdween hij zonder dat wij er ooit echt bij stil hebben gestaan. Adam keek af en toe cartoons en wij streamde alles via de laptop voor een filmavond. 

 

Problemen en afhankelijkheid
De problemen ontstonden bij ons pas na Zweden. Wij hebben toen voor een half jaar bij mijn ouders gewoond voordat wij een woning konden vinden. 

Adam was ondertussen een lekkere opstandige peuter geworden. En met een veel te vol huishouden, stapels met papierwerk en een huis dat niet van jezelf is neig je al snel naar de gemakkelijke weg.

Opa kwam moe uit werk, en uit schaamte voor Adam’s natuurlijke kindzijn werd een cartoon aangezet. Oma had net de hele woonkamer schoongemaakt, en al snel werd uit schaamte voor Adam’s natuurlijke kindzijn een cartoon aangezet. Alles om de rust te bewaken, en prikkels zo laag mogelijk te houden. 

Dat wij hiermee Adam’s energie levels alleen maar explosiever maakte hield niemand rekening mee. Dat arme kinderbrein werd letterlijk op ‘mute’ gezet, en zoals wij allen weten werkt ook dit enorm verslavend. Je doet eigenlijk alles waar een kinderbrein niet voor gemaakt is, en doet niet wat je als ouder hoort te doen: je kind de wereld laten ontdekken en corrigeren waar nodig. Het kinderbrein moet namelijk doen om te leren, en niet enkel zien of luisteren, hiervoor is het nog veel de impulsief en onontwikkeld. 

En zo kwamen wij in een cyclus waar op dat moment niemand uit kon komen. Want dat is vaak het echte probleem, is het niet? Op enig moment ben je zo gewend aan de gang van zaken dat je niet meer realiseerd dat jij de gene bent die je kind zo boos en rusteloos maakt. Ondertussen was Adam op een punt gekomen waarin hij op vaste tijden ook niet meer zonder kon, en echte woede uitbarstingen kon krijgen als hij niks mocht kijken. Een resultaat gevoed door zijn eigen ouders. En door niemand anders.

 

Ons eigen plekje

Toen wij eenmaal ons eigen plekje hadden gevonden wisten wij dat er iets extreem moest veranderen. Dit overprikkelde jongetje herkende wij niet meer namelijk. Hij was snel boos, had veel moeite met zelfstandig spelen en stilzitten lukte alleen nog met een scherm in zijn handen. Het voelde echt als falen, dat avontuurlijke jongetje uit Zweden hadden wij nu echt tekort gedaan.

Regelmaat kweken leek alleen maar averechts te werken. Schermtijd werd hierdoor des te meer bijzonder, en nu keek hij er echt naar uit, alsof het een soort beloning was. Die natuurlijke creativiteit die elk kind heeft leek wel gedempt. Een keer moest hij zo hard huilen toen wij ‘nee’ zeiden dat de maat vol was. Dus hebben wij hem volledig van de cartoons afgehaald.

Het is sneu om te realiseren, maar de kenmerken hadden alles weg van afkickverschijnselen. Boos, huilen en ontroostbaar. Dit voor dagen achter elkaar totdat er weer ruimte kwam voor spelende gewijs leren en ontdekken.

Het was als een regenbui die opklaarde zo eng dat het was. Pas door het volledig te verwijderen uit zijn leven zagen wij hem opbloeien, totdat er geen onrealistische huilbui meer overbleef. Ons kind was weer terug, en langzamerhand leek die welbekende ‘terrible 2’ niks meer dan een fabel uit een sprookjesboek.

 

 Terug in natuurlijke balans

Ondanks het feit dat deze periode niet lang heeft geduurd heeft het wel een flinke stempel in ons huishouden achtergelaten. Als het niet zo uit de hand was gelopen in Adam’s gedrag hadden wij wellicht ook nooit ingezien dat tv shows voor ons nooit echt waren weggelegd.

Nu spelen wij weer voetbal in de woonkamer, gaan op avontuur en heeft Adam zijn eigen gereedschapkist met echte zaagjes en schroevendraaiers in de kast staan. We lezen weer boeken, en kijken alleen iets in gezinsverband waar we kennis uit kunnen halen. Waar je je kind mee volstopt zullen ze naar gaan leven, en dit is een les waar ik heel dankbaar voor ben dat wij deze op de harde manier mochten leren. 

De profeetﷺ leert ons in de overleveringen ook goed om te gaan met de indeling van onze tijd. Zo zegt de profeetﷺ in een hadith:

“Benut vijf (zaken) vóór vijf (andere zaken): je jeugd vóór je ouderdom en je gezondheid vóór je ziekte en je rijkdom vóór je armoede en je vrije tijd vóór je bezigheid en je leven vóór je dood.”

 

Laat kinderen weer kind zijn

Wellicht zijn er op deze manier honderden gezinnen die denken dat ze een ‘vreselijk’ kind hebben, simpelweg omdat hun het contrast nooit hebben kunnen zien. Dit omdat de maatschappij van nu ons leert dat zoveel technologie om ons heen oke is. Als je kind namelijk al vanaf zijn geboorte opgroeid in een gezin waarbij de tv altijd aanstaat, of standaard iedereen met een telefoon in zijn hand loopt. Hoe kan jij dan echt weten of je een ‘prikkelbaar’ of ‘te druk’ kind hebt, of dat jouw huishouden wellicht gewoon niet aansluit bij zijn natuurlijke kinderbrein?

Het is mij opgevallen dat onze generatie super goed is in het labels plakken op kinderen. Begrijp mij niet verkeerd, in veel gevallen is dit een goede zaak. Maar in de digitale wereld waarin wij leven moeten wij ons het volgende afvragen: Zijn het de kinderen of wij zelf die ervoor zorgen dat ze hun natuurlijke creativiteit en zelfstandigheid zijn verloren? Dit in een oerwoud aan zoete lekkernijen vol chemische stoffen, geen natuurlijke uitlaatklep en weinig tot soms geen sociale response vanuit de ouders.

Het is iets wat ik elk gezin wil vragen om eens als experiment uit te voeren. Als ik namelijk terugkijk naar de tijd waarin Adam uren op een dag schermtijd kreeg, herinner ik mij hoe vreselijk moeilijk ik ouderschap op dat moment vond. Hoe vreselijk Adam zich soms gedroeg, en hoe negatief dit de sfeer in huis beïnvloedde.  Nu kan ik weer zeggen dat elke dag met Adam een feest is, en alhoewel het een drukke peuter is, hij zelfs tijdens de grootste streken een lach op mijn gezicht toverd. En dat gun ik elke ouder.

Dit is geen aanval op jou als individuele ouder, integendeel. Maar een advies van een moeder die hetzelfde heeft meegemaakt, en net als jij slachtoffer was van een veel te drukke maatschappij en gemakszucht.

*Delen mag met bron en laat mij vooral jullie ervaringen weten!